DA SE NE ZABORAVI

Dana 16. juna 2024. godine navršava se 32 godina kako je vojnom akcijom uspostavljena saobraćajna komunikacija Lukavica – Pale.

Na početku rata muslimanske  paravojne jedinice i jedinice MUP-a Bosne i Hercegovine zauzele su značajne kote na dijelu puta Lukavica – Pale od tvrđave zvane „Kula“ na Zlatištu pa sve do tvrđave „Čolina kapa“ .

Civilno rukovodstvo opštine Srpsko Novo Sarajevo je usko sarađivalo sa vojnim rukovodstvom, uvidivši da će se ubrzo suočiti sa nedostatkom zaliha hrane, bolnica i ambulante sa nedostatkom sanitetskog materijala i potrebom da se ranjeni borci u što kraćem vremenskom periodu prebace na Pale, a po potrebi i u Srbiju, donesena je odluka da se krene u akciju oslobađanja zauzete komunikacije, jer jedina komunikacija je bila makadamskim putem preko Tvrdimića.

Akcija je krenula u zoru 16. Juna 1992. godine po kišnom i maglovitom vremenu.

Srpske jedinice sastavljene od mještana i protjeranih Srba iz Sarajeva koji su svoje utočište našli u selima Miljevići, Stanojevići, Petrovići, Tilava i Klek, sa velikim moralom krenuli su na svoje prvo kaljenje i proboj koridora kako bi se uspostavila komunikacija Lukavica – Pale preko Zlatišta.

Neprijatelj je pružao snažan otpor, srpske jedinice su tokom operacije bile izložene stalnim dejstvom neprijateljske artiljerije.

Borbe su vođene cijeli dan, u večernjim satima srpske jedinice, potpomognute sa jedinicama policije potisnule su neprijatelja po dubini i ovladale putnom komunikacijom, te počele sa utvrđivanjem položaja.

Međutim borbe su nastavljene i narednih dana, neprijatelj je pokušao više puta snažnim napadima podržani artiljerijom da povrati izgubljene položaje.

Srpski borci su odbili sve napade neprijatelja i uspješno zadržali nove položaje. Tokom ove operacije teške borbe vođene su širom fronta oko Sarajeva.

U toku ovih borbi poginula su dva srpska borca Zoran Bogdanović i Miro Topalović dok je ranjeno 14 boraca.

Uspostavljena saobraćajna komunikacija omogućila je redovno snadbjevanje građana Grbavice, Lukavice, Srpske Ilidže, kako potrebnim namirnicama tako i sanitetskim materijalom, te brži preveoz ranjenih borca na Pale i težih slučajeva u Srbiju.

Da je 16. Juni bitan datum u odbrani srpskih položaja na sarajevskom ratištu potvrđuje i sjećanje na 16. Jun 1995. godine, kada je neprijatelj izvršio najžešći napad na srpske položaje. Na Zlatištu i Osmicama, neprijatelj koji je bio znatno brojniji uspio je probiti srpske položaje koji su nakon žestokih borbi u večernjim satima povraćeni uz podršku drugih jedinica i jedinica MUP-a, i jedna i druga strana su imale značaje gubitke ali neprijatelj mnogo veće.

U borbama na Zlatištu 16. Juna 1995. godine poginuli su borci: Gulija Spasoje, Topalović Milisav, Đukić Žarko, DŽebo Branko i Dragišić Milan dok je ranjeno 12 boraca.

Obzirom da je neprijatelj izvršio sveopšti napad na srpske položaje, na brdu Mojmilo vođene su žestoke borbe, ali su odbrambene linije ostale sačuvane, živote su izgubili borci Vasković Dušan i Đurđić Stojan, dok je više boraca ranjeno, a na ratištu u Presjenici život je dao Samardžić Novo.

Ovaj dio sarajevskog ratišta sve do kraja rata bio je svakodnevno izložen napadima neprijatelja koji je imao za cilj da ovlada planinom Trebević čime bi pod svoju kontrolu stavio sva srpska naselja.

Tokom četverogodišnjeg rata veliki broj srpskih borca je dao život za Republiku Srpsku ali prekaljeni borci nisu dali ni pedlja srpske zemlje.

Kroz Prvu sarajevsku mehanizovanu brigadu je prošlo više od 5000 boraca, živote je dalo 608 boraca i 9 pripadnika MUP-a Republike Srpske, svaki treći borac je ranjen jednom ili više puta.

S poštovanjem,

ZA KRST ČASNI I SLOBODU ZLATNU!

                                                                                                                  PREDSJEDNIK

                                                                                                         BORAČKE ORGANIZACIJE

                                                                                                               Dragiša Tuševljak