OBILJEŽAVANJE GODIŠNJICE PRVE SARAJEVSKE MEHANIZOVANE BRIGADE I KOMANDE SARAJEVSKO ROMANIJSKOG KORPUSA VOJSKE REPUBLIKE SRPSKE 20. maja 2024. GODINE
12.00 ČASOVA – Parastos poginulim borcima u crkvi Sv.Georgija na Vracama
– Polaganje vijenaca i cvijeća na Centralnom krstu vojničkog groblјa Vraca
13.00 ČASOVA – Svečana akademija u Kulturnom centru Istočno Novo Sarajevo
– Ručak u restoranu Topeks
RATNI PUT BRIGADE
Prva sarejevska mehanizovana brigada formirana je 20.maja 1992. godine, od 40. mehanizovane brigade koja je dislocirana iz Zagreba na prostor Lukavice i 49 motorizovane brigade.
Brigada se sastojala od 14 jedinica i to: tri pješadijska batalјona, oklopni batalјon, mehanizovani batalјon, mješoviti artilјerijski divizion, četa izviđača, četa vojne policije, vod pvo, četa inžinjerije, četa veze, pozadinski batalјon , palјanska i trnovska četa.
Brigada je imala dovolјno borbenih sredstava ali je oskudjevala sa oficirskim kadrom i obučenim lјudstvom.
Brigada je bila prisutna na tri fronta i to:
Užeg sarajevskog, od Ilinjače, Kotorca, Kule, Dobrinje I i IV, Naselјa Starosjedilaca, kasarne Slaviša Vajner Čiča, Brda Mojmilo, Ozrenske ulice, Šanca, Želјinog stadiona, od Hrasna , duž Milјacke do Vrbanja mosta, Grbavice I i II, gornjih i donjih Kovačića , Jevrejskog groblјa, kasarne Bosut, Debelog brda, Zlatišta i djela Trebevića, po dubini Tvrdimići, Orčeve vode i Kijevo.
Drugi front, je bio Trnovsko ratište, Treskavica, Igman i Rogoj.
Treći front, je bio od Srednjeg, Nišićke visoravni do Olova. Jedinice brigade su učestvovale na Goraždanskom i Bihaćkom ratištu.
Brigada je krajem mjeseca Oktobra bila nosilac napada za oslobađanje kijevske kotline, da je imala više snaga na raspolaganju mogla je da ovlada i trnovskom kotlinom.
Brigada je učestvovala u brilјantno izvedenoj akciji „Lukavac – 93“, spajanje Sarajevsko-romanijske regije sa Hercegovinom, oslobađanje Trnova.
Od svih jedinica koje su učestvovale u ovoj operaciji Prva sarajevska mehanizovana brigada, bila je brojno i tehnički najviše zastuplјena. Brigada je uz minimalne gubitke u lјudstvu i tehnici izvršila svoj borbeni zadatak i dobila novi dio zone odgovornosti, Trnovo.
U drugoj većoj operaciji koju je izvodio Sarajevsko-romanijski korpus, pod nazivom
„Pancir-93“ ili oslobađanje šireg dijela Nišićke visoravni i bolјe povezivanje zone odgovornosti od Sokoca preko Ilijaša i Vogošće. Brigada je opet dala veliki doprinos u uspjehu te operacije, te učetvovala u napadu na pravcu Brgule-Ravne, Zubeta-Hajde, ovom operacijom je zauzet vrh Mačak, čime je uspostavlјena nova linija koja je zahtjevala izdvajanje dodatnog lјudstva.
Treća operacija u kojoj je učestvovala Prva sarajevska mehanizovana brigada bila je „Zvijezda-94“ ili oslobađanje Goraždanske enklave. U ovoj operaciji angažovana je jedinica veličine čete i jedna mješovita oklopna grupa.
Zbog poznatih događaja i početka bombardovanja jedinica Vojske Republike Srpske ova operacija tek što se veoma uspješno razvila bila je zaustavlјena od strane Umprofora i Nato snaga. Jedinice brigade su svakodnevno dejstvovale u odbrani uspostavlјenih linija u zoni borbenih dejstava.
Posebno treba istaći dvije velike napadne operacije muslimanskih jedinica.
Prva operacija „Koverat“ ili Sloboda-92 počela je 19.12.1992. godine, pokušaj neprijatelјa da deblokira Sarajevo na pravcu Igman-Trnovo- Dobre vode- Ulobići- Trebević-Sarajevo. Napad je izvršila operativna grupa Igman jačine oko 4.500 vojnika, angažovanih iz čitave Hercegovine, Zenice, i sa njima jedinice Crni labudovi. Epilog je svima poznat, potpuni krah muslimanskih snaga uz velike gubitke. Naše jedinice su imale minimalne gubitke i dosta ranjenih borca.
Druga operacija „Tekbir“ ili konačna deblokada Sarajeva u lјeto 15. jula 1995. godine.Nevjerovatno zvuči da je armija BiH na ovaj napad na unutrašnji prsten angažovala oko 60 hilјada boraca, a na vanjski dodatno još 20 hilјada. Omjer je bio 6;1 u korist neprijatelјa oružja i oruđa približno jednako.
Rezultat, poraza, potpuni slom ofanzive neprijatelјa i prekid borbenih dejstava.
Cijena svega ovoga bila je veoma velika, 618 boraca ove brigade dalo je svoje živote da bi danas mogli mirno i slobodnno da živimo.,
Kroz brigadu je prošlo oko 5 hilјada boraca i svaki drugi borac je ranjen jednom ili više puta.
Da ovaj rat nismo želјeli i da smo u njega ušli nespremni govori podatak da smo u prvoj godini rata 1992 imali 299 poginulih borca, kasnije se taj broj na sreću svih nas znatno smanjivao.
Brigada je u potpunosti izvršila svoj odbrambeni ratni zadatak u dodjelјenoj zoni odgovornosti, sačuvani su životi civilnog stanovništva, matrijalna dobra i teritorija, nije izgublјen ni jedan kvadratni metar dodjelјene zone.
Na žalost svih nas urbani prostor Srpskog Novog Sarajeva morali smo napustiti u miru kao poslјedica odluke Dejtonskog mirovnog sporazuma.
Cijena je opet bila velika, prevelika, bolna, napustiti teritoriju koja je krvlјu natoplјena najbolјih boraca i odbranjena, zaista nije bilo lako.
Za svoj doprinos u Odbrambeno-otadžbinskom ratu brigada je odlikovana „Ordenom Nemanjića“, ukazom Predsjednika Republike Srpske 2022. godine.
Odlukom glavnog štaba Vojske Republike Srpske 22.maja 1992. godine formiran je Sarajevsko-romanijski korpus VRS, zona korpusa obuhvatala je tritoriju gradskih opština i Han Pijesak i Rogatica. Komanda Sarajevsko-romanijskog korpusa bila je smještena u kasarni Slobodan Princip Selјo u Lukavici i tu je ostala do kraja rata.
Kroz korpus je prošlo oko 15 hilјada boraca , u borbenim dejstvima za slobodu Republike Srpske živote je položilo oko 4 hilјade boraca.
ZA KRST ČASNI I SLOBODU ZLATNU!
Pozivamo sve porodice poginulih borca, ratne vojne invalide i borce da prisustvuju obilјežavanju godišnjice osnivanja Prve sarajevske mehanizovane brigade.
BORAČKA ORGANIZACIJA
ISTOČNO NOVO SARAJEVO